Á ofanverðri 12. öld tóku Benediktsmunkar og Ágústínusarkanokar á Íslandi þátt í deilum sem geisuðu í Niðarósserkibiskupsdæmi og raunar víða í Evrópu þegar Rómakirkja krafðist sjálfræðis í eigin málum og tók að setja heimshöfðingjum skilyrði því kristin kenning réttlætti allt miðstjórnarvald. Sagnarit klerka á latínu verða skoðuð sem heimildir um þessar deilur.